hdparm.8.pl

   1 .\" {PTM/PB/0.1/02-02-1999/"pobierz/ustaw parametry dysku twardego"}
   2 .\" Updated to version 4.1 2001 Andrzej M. Krzysztofowicz <ankry@pld.org.pl>
   3 .\" Updated to version 5.2 2002 Grzegorz Go³awski <grzegol@pld.org.pl>
   4 .\" Translation 1999,2000 Przemek Borys <pborys@dione.ids.pl>
   5 .\" Huh... to by³ trudny kawa³ek tekstu ;)
   6 .\"
   7 .TH "HDPARM" "8" "Maj 2002" "Wersja 5.2" ""
   8 .SH "NAZWA"
   9 hdparm \- pobierz/ustaw parametry dysku twardego
  10 .SH "SK£ADNIA"
  11 .B hdparm
  12 [ opcje ] [urz±dzenie] ..
  13 .SH "OPIS"
  14 .BI hdparm
  15 daje interfejs linii poleceñ do ró¿nych ioctli dysków twardych
  16 obs³ugiwanych przez podsystem sterownika ATA/IDE. Niektóre opcje mog±
  17 dzia³aæ prawid³owo tylko z najnowszymi j±drami. Aby uzyskaæ najlepsze wyniki,
  18 nale¿y skompilowaæ hdparm z plikami naglówkowymi pochodz±cymi ze ¼róde³
  19 najnowszego j±dra.
  20 .SH "OPCJE"
  21 Bez opcji, zak³ada siê
  22 .IR acdgkmnru .
  23 .TP
  24 .I \-a
  25 Pobierz/ustaw wska¼nik odczytu z wyprzedzeniem (read\-ahead) systemu plików.
  26 Jest to u¿ywane do
  27 zwiêkszania wydajno¶ci w sekwencyjnych odczytach du¿ych plików poprzez
  28 pobieranie dodatkowych bloków, w nadziei, ¿e bêd± potrzebne danemu
  29 zadaniu. W obecnej wersji j±dra (2.0.10) domy¶lnym ustawieniem tej opcji
  30 jest 8 sektorów (4KB). Warto¶æ ta wydaje siê byæ dobra dla wiêkszo¶ci
  31 zastosowañ, lecz w systemach, gdzie w wiêkszo¶ci u¿ywa siê losowych
  32 repozycjowañ plikowych, ustawienie mniejszej warto¶ci mo¿e zapewniæ lepsz±
  33 wydajno¶æ. Poza tym, wiele sterowników IDE ma tak¿e wbudowane oddzielne
  34 funkcje tego typu, które w wielu sytuacjach niweluj± potrzebê odczytu
  35 z wyprzedzeniem przez system plików.
  36 .TP
  37 .I \-A
  38 W³±cz/wy³±cz w³a¶ciwo¶æ odczytu wyprzedzaj±cego (read\-lookahead)
  39 napêdu IDE (zwykle domy¶lnie ON \-\- w³±czon±).
  40 .TP
  41 .I \-b
  42 Pobierz/ustaw stan magistrali.
  43 .TP
  44 .I \-B
  45 Ustaw w³a¶ciwo¶ci Zaawansowanego Zarza±dzania Energi± (APM),
  46 o ile napêd posiada wspomaganie dla niej. Ma³a warto¶æ oznacza
  47 agresywne zarz±dzanie energi±, a du¿a lepsz± wydajno¶æ. Warto¶æ
  48 255 wy³±czy zarz±dzanie energi± na tym dysku.
  49 .TP
  50 .I \-c
  51 Zapytaj/w³±cz obs³ugê 32\-bitowego I/O w (E)IDE. Mo¿na u¿yæ numerycznego
  52 parametru w³±czaj±cego/wy³±czaj±cego obs³ugê:
  53 Obecnie obs³ugiwane warto¶ci zawieraj±
  54 .I 0
  55 dla wy³±czenia obs³ugi 32\-bitowego I/O,
  56 .I 1
  57 dla w³±czenia 32\-bitowej transmisji danych,
  58 .I 3
  59 dla w³±czenia 32\-bitowej transmisji danych ze specjaln± sekwencj±
  60 .I sync
  61 wymagan± przez wiele chipsetów. Warto¶æ
  62 .I 3
  63 dzia³a z prawie wszystkimi 32\-bitowymi chipsetami IDE, lecz nara¿a na
  64 dodatkowe koszty. Zauwa¿, ¿e "32\-bit" odnosi siê do transmisji poprzez
  65 magistralê PCI lub VLB, ale tylko do karty interfejsu; wszystkie napêdy
  66 (E)IDE maj± wci±¿ tylko 16\-bitowe po³±czenie z kart± interfejsu.
  67 .TP
  68 .I \-C
  69 Sprawd¼ obecny stan trybu zasilania IDE. Jest on zawsze jednym z
  70 .B unknown
  71 (dysk nie obs³uguje tego polecenia),
  72 .B active/idle
  73 (normalne dzia³anie),
  74 .B standby
  75 (tryb oszczêdzania energii, dysk siê zatrzyma³),
  76 lub
  77 .B sleeping
  78 (najni¿szy tryb oszczêdzania energii, dysk jest ca³kowicie wy³±czony).
  79 Za pomoc± opcji
  80 .BR \-S ,
  81 .BR \-y ,
  82 .BR \-Y ,
  83 i
  84 .B \-Z
  85 mo¿na manipulowaæ trybami zasilania IDE.
  86 .TP
  87 .I \-d
  88 W³±cz/wy³±cz flagê "using_dma" (u¿ywaj±cy DMA) dla tego napêdu. Opcja ta
  89 dzia³a tylko z kilkoma kombinacjami napêdów i interfejsów, które obs³uguj± DMA,
  90 i które s± znane sterownikowi IDE.
  91 Dobrym pomys³em jest równie¿ u¿ycie odpowiedniej opcji
  92 .I \-X
  93 w po³±czeniu z
  94 .I \-d1
  95 aby zapewniæ, ¿e sam napêd jest zaprogramowany odpowiedni tryb DMA,
  96 choæ wiele BIOSów powinno zrobiæ to za ciebie podczas uruchamiania
  97 komputera.
  98 U¿ywanie DMA prawie zawsze powoduje zwiêkszenie wydajno¶ci i przepustowo¶ci
  99 oraz zmniejsza zu¿ycie procesora. Lecz jest co najmniej kilka zestawieñ
 100 chipsetów i dysków, dla których u¿ycie DMA nie zrobi wiêkszej ró¿nicy,
 101 lub nawet spowolni dysk (na naprawdê spapranym sprzêcie). Ale to zale¿y.
 102 .TP
 103 .I \-D
 104 Wy³±cz/w³±cz wbudowan± w dnapêd w³a¶ciwo¶æ zarz±dzania uszkodzeniami, za
 105 pomoc± której jego firmware próbuje automatycznie zarz±dzaæ uszkodzonymi
 106 sektorami, przenosz±c je na sektory "zapasowe", zarezerwowane fabrycznie
 107 do tego celu.
 108 .TP
 109 .I \-E
 110 Ustaw szybko¶æ cdrom\-u. NIE jest to konieczne do normalnego dzia³ania, gdy¿
 111 napêd automatycznie sam prze³±cza prêdko¶ci. Jednak je¶li chcesz siê nim
 112 bawiæ, podaj po tej opcji warto¶æ szybko¶ci, zwykle liczbê tak± jak 2 lub 4.
 113 .TP
 114 .I \-f
 115 Synchronizuj (sync) i wypró¿niaj (flush) bufory podrêczne urz±dzenia przy
 116 wyj¶ciu.
 117 Operacja ta jest równie¿ wykonywana jako czê¶æ pomiarów
 118 .I \-t
 119 i
 120 .IR \-T .
 121 .TP
 122 .I \-g
 123 Poka¿ geometriê dysku (cylindry, g³owice, sektory), rozmiar (w
 124 sektorach), a tak¿e przesuniêcie (w sektorach) pocz±tku urz±dzenia,
 125 poczynaj±c od pocz±tku napêdu.
 126 .TP
 127 .I \-h
 128 Poka¿ krótk± informacjê o u¿yciu (pomoc).
 129 .TP
 130 .I \-i
 131 Poka¿ informacje identyfikacyjne, które zosta³y pobrane z napêdu podczas
 132 startu, o ile s± one dostêpne.
 133 Jest to w³a¶ciwo¶æ nowoczesnych napêdów IDE i mo¿e nie byæ obs³ugiwana przez
 134 starsze urz±dzenia.
 135 Zwracane dane mog± nie byæ aktualne, zale¿nie od czynno¶ci wykonanych po
 136 uruchomieniu systemu.
 137 Pomimo tego, pokazywana jest zawsze bie¿±ca warto¶æ trybu operacji
 138 wielosektorowych (multiple sector mode count).
 139 Dla dok³adniejszej interpretacji informacji identyfikacyjnych, odsy³amy do
 140 .I AT Attachment Interface for Disk Drives
 141 (ANSI ASC X3T9.2 working draft, revision 4a, April 19/93).
 142 .TP
 143 .I \-I
 144 ¯±daj informacji identyfikacji bezpo¶rednio od napêdu. Informacja jest
 145 wy¶wietlana w nowym, rozszerzonym formacie z wiêksz± ilo¶ci± szczegó³ów,
 146 ni¿ przy starszej opcji
 147 .IR \-i .
 148 Dostêpna jest tak¿e specjalna odmiana tej opcji "bez pasów bezpieczeñstwa"
 149 .IR \-Istdin ,
 150 która nie mo¿e byæ u¿ywana z ¿adn± inn± opcj±. Dziêki niej blok
 151 identyfikacyjny dysku bêdzie pobrany ze standardowego wej¶cia zamiast
 152 u¿ywania parametru /dev/hd*. Format tego bloku musi byæ
 153 .I dok³adnie
 154 taki sam jak w "plikach" /proc/ide/*/hd*/identify.
 155 Ta odmiana jest przeznaczona do u¿ytku z "bibliotekami" informacji
 156 identyfikacyjnych dysku, oraz z dyskami ATAPI, dla których standardowe
 157 mechanizmy mog± dzia³aæ b³êdnie.
 158 .TP
 159 .I \-k
 160 Pobierz/ustaw flagê keep_settings_over_reset (zachowaj ustawienia po
 161 resecie). Gdy ta flaga jest ustawiona, sterownik bêdzie chroni³ opcje
 162 .I \-dmu
 163 po miêkkim resecie.
 164 Flaga ta domy¶lnie jest wy³±czona, aby uchroniæ napêd przed pêtlami
 165 resetowañ, które mog³yby byæ spowodowane kommbinacjami ustawieñ
 166 .I \-dmu
 167 Opcja
 168 .I \-k
 169 powinna wiêc byæ ustawiana tylko gdy jeste¶ przekonany, ¿e to co robisz jest
 170 dobre. Praktycznie, wszystko co trzeba zrobiæ aby przetestowaæ konfiguracjê
 171 (przed u¿yciem \-k) to sprawdzenie czy napêd daje siê odczytaæ/zapisaæ i
 172 czy proces nie generuje b³êdów w logach (komunikaty j±dra) (w wiêkszo¶ci
 173 systemów zajrzyj do /var/adm/messages).
 174 .TP
 175 .I \-K
 176 Ustaw flagê keep_features_over_reset (zachowaj w³a¶ciwo¶ci po resecie).
 177 Jej ustawienie powoduje, ¿e napêd odzyskuje po miêkkim resecie ustawienia dla
 178 .IR \-APSWXZ .
 179 Nie wszystkie napêdy wspieraj± tê w³a¶ciwo¶æ.
 180 .TP
 181 .I \-L
 182 Ustaw flagê blokowania drzwiczek (doorlock flag). Warto¶æ
 183 .B 1
 184 spowoduje zablokowanie drzwiczek niektórych wymiennych dysków twardych
 185 (np. Syquest, ZIP, Jazz...). Z kolei warto¶æ
 186 .B 0
 187 spowoduje odblokowanie drzwiczek. Normalnie Linux automatycznie zarz±dza
 188 mechanizmem blokowania drzwiczek, w zale¿no¶ci od eksploatacji dysku
 189 (zablokowane, gdy system plików jest zamontowany). Lecz podczas zamykania
 190 systemu mo¿e byæ to uci±¿liwe, gdy g³ówna partycja znajduje siê na dysku
 191 wymiennym, gdy¿ partycja ta pozostaje zamontowana (w trybie
 192 tylko\-do\-odczytu) po zamkniêciu systemu. Dziêki u¿yciu tej opcji
 193 .B po
 194 przemontowaniu g³ównego systemu plików w trybie tylko\-do\-odczytu mo¿liwe jest
 195 wyjêcie kasety ze stacji po zamkniêciu systemu.
 196 .TP
 197 .I \-m
 198 Pobierz/ustaw licznik sektorów dla wielosektorowego I/O w napêdzie.
 199 Ustawienie
 200 .B 0
 201 wy³±cza tê w³a¶ciwo¶æ. Tryb ten (inaczej znany jako IDE Block Mode) jest
 202 w³a¶ciwo¶ci± wiêkszo¶ci nowoczesnych dysków twardych IDE, zezwalaj±c± na
 203 transfer wielu sektorów na przerwanie I/O, w przeciwieñstwie do tradycyjnego
 204 jednego sektora. Gdy w³±czona jest ta w³a¶ciwo¶æ, zazwyczaj obci±¿enie I/O
 205 przez system zmniejsza siê o 30\-50%. W wielu systemach powoduje to tak¿e
 206 zwiêkszenie przep³ywu danych o 5% do 50%. Mimo to, niektóre napêdy
 207 (najbardziej zauwa¿alnie seria WD Caviar),
 208 wydaj± siê dzia³aæ wolniej w tym trybie. Ró¿nie to jednak bywa.
 209 Wiêkszo¶æ napêdów wspiera minimalny zestaw ustawieñ obejmuj±cy 2, 4, 8 i 16
 210 (sektorów). Dla niektórych dysków mo¿liwe s± tak¿e wiêksze warto¶ci.
 211 Ustawienie 16 lub 32 wydaje siê optymalnym dla wielu systemów.
 212 Western Digital zaleca ni¿sze ustawienia od 4 do 8 na wielu z ich dysków,
 213 a to z powodu ma³ych (32KB) buforów w napêdach i niezoptymalizowanych
 214 algorytmów buforowania.
 215 Opcja
 216 .B \-i
 217 mo¿e s³u¿yæ do znajdywania maksymalnej wspieranej warto¶ci
 218 zainstalowanego napêdu (szukaj MaxMultSect na wyj¶ciu).
 219 Niektóre napêdy twierdz±, ¿e wspieraj± ten tryb, lecz trac± dane przy
 220 niektórych ustawieniach. W rzadkich wypadkach, takie b³êdy mog± spowodowaæ
 221 \fBpowa¿ne uszkodzenie systemu plików\fP.
 222 .TP
 223 .I \-M
 224 Pobierz/ustaw warto¶æ Automatycznego Zarz±dzania G³o¶no¶ci± (Automatic
 225 Acoustic Management \- AAM). Wiêkszo¶æ nowych dysków ma mo¿liwo¶æ zwolnienia
 226 obrotów g³owicy aby zredukowaæ poziom ha³asu. Warto¶ci mog± byæ z przedzia³u
 227 od 0 do 254. 128 jest najcichszym (a zatem najwolniejszym) ustawieniem,
 228 a 254 najszybszym (i najg³o¶niejszym). Niektóre dyski maj± tylko dwa poziomy
 229 (cichy / szybki), a inne mog± przyjmowaæ wszystkie warto¶ci od 128 do 254.
 230 .B TA OPCJA JEST EKSPERYMANTALNA I NIEZBYT DOBRZE PRZETESTOWANA. U¯YWASZ JEJ NA W£ASNE RYZYKO.
 231 .TP
 232 .I \-n
 233 Pobierz lub ustaw flagê "ignore write errors" (ignoruj b³êdy zapisu) w
 234 sterowniku. NIE baw siê tym bez uprzedniego zapoznania siê z kodem ¼ród³owym
 235 sterownika.
 236 .TP
 237 .I \-p
 238 Próba przeprogramowania chipsetu interfejsu IDE na okre¶lony tryb PIO, lub
 239 próba automatycznego dostosowania siê do "najlepszego" trybu PIO wspieranego
 240 przez napêd. W³a¶ciwo¶æ ta jest wspierana w j±drze tylko dla kilku "znanych"
 241 chipsetów. Niektóre chipsety IDE nie s± w stanie zmieniæ trybu PIO dla
 242 pojedynczego napêdu; wówczas opcja ta mo¿e spowodowaæ ustawienie trybu
 243 PIO dla
 244 .I obydwu
 245 napêdów. Wiele chipsetów IDE wspiera albo mniej, albo wiêcej ni¿ standardowe
 246 6 (od 0 do 5) trybów PIO, wiêc dok³adne ustawienie szybko¶ci, które
 247 w³a¶ciwie jest zaimplementowane, bêdzie ró¿niæ siê zale¿nie od wyrafinowania
 248 chipsetu/sterownika.
 249 .I U¿ywaj z wielk± ostro¿no¶ci±!
 250 W³a¶ciwo¶æ ta nie chroni przed nierozwag±, a niepomy¶lne dzia³anie mo¿e
 251 spowodowaæ
 252 .I powa¿ne uszkodzenie systemu plików!
 253 .TP
 254 .I \-P
 255 Ustaw maksymalny licznik sektorów dla wewnêtrznych mechanizmów preodczytu
 256 napêdu. Nie wszystkie napêdy wspieraj± tê w³a¶ciwo¶æ.
 257 .TP
 258 .I \-q
 259 Obs³u¿ nastêpn± opcjê cicho, nie wydaj±c komunikatów na wyj¶cie. Jest to
 260 przydatne do zmniejszenia zamieszania na ekranie w wypadku uruchamiania z
 261 /etc/rc.c/rc.local.
 262 Nie mo¿na stosowaæ do opcji
 263 .IR \-i ,
 264 .IR \-v ,
 265 .IR \-t ,
 266 oraz
 267 .IR \-T .
 268 .TP
 269 .I \-Q
 270 Ustaw g³êboko¶æ tagowanej kolejki (tagged queue) (1 lub wiêksz±), lub
 271 wy³±cz kolejkowanie (0). Dzia³a to tylko z nowszymi j±drami serii 2.5.xx (lub
 272 pó¼niejszych serii) i tylko z niektórymi, aktualnie wspieraj±cymi tê funkcjê
 273 sterownikami.
 274 .TP
 275 .I \-r
 276 Pobierz/ustaw flagê read\-only (tylko do odczytu) urz±dzenia. Gdy jest
 277 ustawiona, operacje zapisu nie s± na tym urz±dzeniu dozwolone.
 278 .TP
 279 .I \-R
 280 Zarejestruj interfejs IDE.
 281 .B Niebezpieczne.
 282 Zobacz opis opcji
 283 .B \-U
 284 aby zdobyæ wiêcej informacji.
 285 .TP
 286 .I \-S
 287 Ustaw timeout standby dla napêdu.
 288 Warto¶æ ta jest u¿ywana przez napêd w celu uzyskania informacji o tym, jak
 289 d³ugo oczekiwaæ (bez aktywno¶ci dyskowych) przed wy³±czeniem silnika w
 290 celach oszczêdno¶ci mocy. W takich warunkach, dysk mo¿e potrzebowaæ do 30
 291 sekund aby odpowiedzieæ na nag³e odwo³anie, choæ wiêkszo¶æ napêdów robi to
 292 znacznie szybciej. Warto¶æ 0 oznacza wy³±czenie tej w³a¶ciwo¶ci. Warto¶ci od
 293 1 do 240 okre¶laj± wielokrotno¶ci 5 sekund, czyli daj± timeouty od 5 sekund
 294 do 20 minut. Warto¶ci od 241 do 251 okreslaj± 1 do 11 jednostek po 30 minut
 295 dla timeoutów od 30 minut do 5.5 godzin. Warto¶æ 252 oznacza timeout 21
 296 minut, 253 ustawia timeout zdefiniowany przez dostawcê, a 255 jest
 297 interpretowane jako 21 minut plus 15 sekund.
 298 .TP
 299 .I \-T
 300 Dokonuj pomiarów czasu odczytów z cache dla celów porównawczych i testów
 301 wydajno¶ciowych. Aby uzyskaæ miarodajne wyniki, operacja ta powinna byæ
 302 powtarzana 2\-3 razy na nieaktywnym pod innymi wzglêdami systemie (bez innych
 303 aktywnych procesów) z przynajmniej kilkoma megabajtami wolnej pamiêci.
 304 Wy¶wietlana jest szybko¶æ odczytu bezpo¶rednio z linuksowych buforów cache,
 305 bez dostêpu do dysku. Warto¶æ ta jest wska¼nikiem przep³ywu danych miêdzy
 306 procesorem, cache i pamiêci± systemu.
 307 Je¶li podano równie¿ opcjê
 308 .IR \-t ,
 309 to wynik zg³aszany przez operacjê
 310 .I \-t
 311 zostanie zmodyfikowany o czynnik koryguj±cy oparty na wyniku
 312 .IR \-T .
 313 .TP
 314 .I \-t
 315 Dokonuj pomiarów czasu odczytów z urz±dzenia dla celów porównawczych i
 316 testów wydajno¶ciowych. Aby uzyskaæ miarodajne wyniki, operacja ta powinna
 317 byæ powtarzana 2\-3 razy na nieaktywnym pod innymi wzglêdami systemie (bez
 318 innych aktywnych procesów) z przynajmniej kilkoma megabajtami wolnej
 319 pamiêci. Wy¶wietlana jest szybko¶æ odczytu poprzez bufory cache z dysku, bez
 320 wcze¶niejszego cache'owania danych. Warto¶æ ta jest miar± szybko¶ci, z jak±
 321 napêd jest w stanie obs³ugiwaæ liniowe odczyty danych pod Linuksem
 322 bez obci±¿enia zwi±zanego z systemem plików. Aby zapewniæ dok³adne pomiary,
 323 cache jest opró¿niany za pomoc± ioctl BLKFLSBUF. Je¶li podano równie¿ opcjê
 324 .IR \-T ,
 325 to wynik zg³aszany przez operacjê
 326 .I \-t
 327 zostanie zmodyfikowany o czynnik koryguj±cy oparty na wyniku
 328 .IR \-T .
 329 .TP
 330 .I \-u
 331 Pobierz/ustaw flagê interrupt\-unmask napêdu. Ustawienie
 332 .B 1
 333 zezwala sterownikowi na niemaskowanie innych przerwañ podczas przetwarzania
 334 przerwania dyskowego, co w znacz±cym stopniu zmniejsza czas reakcji na
 335 Linuksa na polecenia u¿ytkownika i eliminuje b³êdy "serial port overrun".
 336 .B U¿ywaj±c tej opcji nle¿y zachowaæ ostro¿no¶æ:
 337 niektóre kombinacje napêdu/kontrolera nie radz± sobie dobrze z t±
 338 w³a¶ciwo¶ci±, co mo¿e spowodowaæ
 339 \fBpowa¿ne uszkodzenie systemu plików\fP.
 340 Praktycznie, interfejsy
 341 .B CMD\-640B
 342 i
 343 .B RZ1000
 344 (E)IDE mog± byæ
 345 .B niestabilne
 346 (z powodu usterek sprzêtowych) gdy opcja ta jest u¿ywana z wersjami j±dra
 347 wcze¶niejszymi ni¿ 2.0.13. Wy³±czenie w³a¶ciwo¶ci
 348 .B IDE prefetch
 349 tych interfejsów (zwykle ustawienie BIOS/CMOS) daje bezpieczne rozwi±zanie
 350 tego problemu dla wcze¶niejszych j±der.
 351 .TP
 352 .I \-U
 353 Wyrejestruj interfejs IDE.
 354 .B Niebezpieczne.
 355 Do u¿ycia wraz z opcj±
 356 .BR \-R .
 357 Dedykowane dla sprzêtu skonstruowanego specjalnie do wymiany
 358 "na gor±co" (hot\-swapping, bardzo rzadki!).
 359 U¿ywaj ¶wiadomie z zachowaniem
 360 .B szczególnej ostro¿no¶ci
 361 gdy¿ mo¿e to ³atwo zawiesiæ lub uszkodziæ twój system.
 362 ¬ród³owa dystrybucja hdparm zawiera katalog 'contrib' z kilkoma skryptami
 363 wspomagaj±cymi wymianê "na gor±co" na UltraBay z ThinkPad 600E.
 364 U¿ywaj na w³asne ryzyko.
 365 .TP
 366 .I \-v
 367 Wypisz wszystkie ustawienia, poza \-i (tak jak \-acdgkmnru dla IDE, \-gr
 368 dla SCSI lub \-adgr dla XT). Jest to te¿ domy¶lne zachowanie, kiedy nie poda
 369 siê ¿adnych opcji.
 370 .TP
 371 .I \-w
 372 Zresetuj urz±dzenie (NIEBEZPIECZNE). NIE u¿ywaj tej opcji. Jest ona tylko do
 373 u¿ytku w nieoczekiwanych sytuacjach, gdy dla przywrócenia dysku do stanu
 374 u¿ywalno¶ci i tak mo¿e byæ konieczne prze³adowanie systemu.
 375 .TP
 376 .I \-W
 377 W³±cz/wy³±cz w³a¶ciwo¶æ cache'owania zapisu w napêdach IDE (domy¶lny stan
 378 jest nieokre¶lony i zale¿ny od modelu/producenta).
 379 .TP
 380 .I \-x
 381 Przestaw urz±dzenie do wymiany "na gor±co" (hotswap) (NIEBEZBIECZNE).
 382 .TP
 383 .I \-X
 384 Ustaw tryb transferu IDE dla nowszych napêdów (E)IDE/ATA.
 385 Jest to zazwyczaj u¿ywane ³±cznie z
 386 .I \-d1
 387 gdy w³acza siê DMA do/z napêdu na wspieranym chipsecie interfejsu, przy czym
 388 .I \-X mdma2
 389 s³u¿y do wyboru trybu transferów multiword DMA mode2 a
 390 .I \-X sdma1
 391 do wyboru prostego trybu mode1 transferów DMA.
 392 Na systemach, które wspieraj± UltraDMA u¿ycie
 393 .I \-X udma2
 394 s³u¿y do ustawiania trybu transferów UltraDMA mode2 (bêdziesz musia³
 395 przygotowaæ wcze¶niej chipset do u¿ycia UltraDMA). Poza tym, u¿ycie tej opcji
 396 jest
 397 .I rzadko potrzebne
 398 gdy¿ wiêkszo¶æ/wszystkie nowoczesne napêdy IDE domy¶lnie ustawiaj± siê w
 399 najszybszym ze swoich trybów PIO przy w³±czaniu. Manipulowanie tym mo¿e byæ
 400 bezcelowe i ryzykowne. Na dyskach, które wspieraj± alternatywne tryby
 401 transferu,
 402 .I \-X
 403 mo¿e s³u¿yæ do prze³±czania
 404 .I tylko
 405 trybu napêdu.
 406 Przed zmian± trybu transferu, interfejs IDE powinien byæ ustawiony za pomoc±
 407 zworek lub zaprogramowany (zobacz opcjê
 408 .IR \-p )
 409 do nowego trybu, aby zapobiec utracie i/lub zniszczeniu danych.
 410 .I U¿ywaj tego ze szczególn± uwag±!
 411 Dla trybów transferu PIO (Programmed Input/Output), u¿ywanych przez Linuksa,
 412 warto¶æ ta jest zwyczajnie oczekiwanym numerem trybu PIO plus 8. Dlatego
 413 warto¶æ 09 ustawia tryb PIO mode1, 10 PIO mode2, a 11 wybiera PIO mode3.
 414 Ustawienie 00 odtwarza "domy¶lny" tryb PIO dysku, a 01 wy³±cza IORDY. Dla
 415 UltraDMA warto¶ci± jest oczekiwany numer trybu UltraDMA plus 64.
 416 .TP
 417 .I \-y
 418 Zmu¶ napêd IDE do natychmiastowego przej¶cia w tryb mniejszego zu¿ycia
 419 energii:
 420 .B standby.
 421 To najczê¶ciej powoduje zwolnienie pracy dysku. aktualny tryb mo¿e byæ
 422 sprawdzony dziêki opcji
 423 .IR \-C .
 424 .TP
 425 .I \-Y
 426 Zmu¶ napêd IDE do natychmiastowego przej¶cia w tryb najmniejszego zy¿ycia
 427 energii:
 428 .B sleep.
 429 To kompletnie wy³±cza napêd. Aby napêd by³ dostêpny ponownie potrzebny jest
 430 twardy lub miêkki reset (sterownik IDE Linuksa automatycznie wykona reset
 431 gdy bêdzie potrzebny).
 432 Aktualny tryb mo¿e byæ sprawdzony dziêki opcji
 433 .IR \-C .
 434 .TP
 435 .I \-z
 436 Zmu¶ j±dro do ponownego odczytu tablicy partycji podanych urz±dzeñ.
 437 .TP
 438 .I \-Z
 439 Wy³±cz automatyczne funkcje oszczêdzania energii w niektórych napêdach
 440 Seagate (modelach ST3xx?), aby uchroniæ je od wy³±czania siê w
 441 nieoczekiwanych momentach.
 442 .SH "B£ÊDY"
 443 Jak zauwa¿ono powy¿ej, opcje
 444 .B \-m sectcount
 445 i
 446 .B \-u 1
 447 powinny byæ u¿ywane z ostro¿no¶ci±, najlepiej na systemie plików tylko dla
 448 odczytu. Wiêkszo¶æ napêdów pracuje z tymi w³a¶ciwo¶ciami dobrze, lecz
 449 zdarzaj± siê wyj±tki. System plików mo¿e wtedy ulec zniszczeniu. Pamiêtaj o
 450 backupie przed takimi eksperymentami!
 451 .PP
 452 Niektóre opcje (np. \-r dla SCSI) mog± nie dzia³aæ ze starszymi j±drami,
 453 w których potrzebne ioctl()'e nie by³y wspierane.
 454 .PP
 455 Chocia¿ to narzêdzie jest skierowane przede wszystkim do u¿ytku z
 456 napêdami dysków twardych (E)IDE, to czê¶æ opcji jest równie¿ prawid³owa
 457 (i dozwolona) w u¿yciu z dyskami twardymi SCSI oraz z dyskami MFT/RLL z
 458 interfejsem XT.
 459 .SH "AUTOR"
 460 .B hdparm
 461 zosta³ napisany przez Marka Lorda <mlord@pobox.com>,
 462 g³ównego twórcê i opiekuna sterownika (E)IDE dla Linuxa.
 463 .PP
 464 Kod wy³±czaj±cy automatyczne oszczêdzanie energii w Seagate zosta³ napisany
 465 przez Tomiego Leppikangasa <tomilepp@paju.oulu.fi>.
 466 .SH "ZOBACZ TAK¯E"
 467 .B AT Attachment Interface for Disk Drives,
 468 ANSI ASC X3T9.2 working draft, revision 4a, April 19, 1993.
 469 .PP
 470 .B AT Attachment Interface with Extensions (ATA\-2),
 471 ANSI ASC X3T9.2 working draft, revision 2f, July 26, 1994.
 472 .PP
 473 .B AT Attachment with Packet Interface \- 5 (ATA/ATAPI\-5),
 474 T13\-1321D working draft, revision 3, February 29, 2000.
 475 .PP
 476 .B AT Attachment with Packet Interface \- 6 (ATA/ATAPI\-6),
 477 T13\-1410D working draft, revision 3b, February 26, 2002.
 478 .PP
 479 .B Western Digital Enhanced IDE Implementation Guide,
 480 by Western Digital Corporation, revision 5.0, November 10, 1993.
 481 .PP
 482 .B Enhanced Disk Drive Specification,
 483 by Phoenix Technologies Ltd., version 1.0, January 25, 1994.