# Słownik (leksykon?) dla PTM # Lipiec 1999 (GPL) PTM # Wskazówka dla tłumaczy: tu wstawią wszelkie dziwne słówka... ;) # Oczywiście po uzgodnieniu na ptm@amg.net.pl, lub znalezieniu w fachowej # ksią?ce, lub podreczniku. # Format wpisów: # Klucz[jedna lub wiecej tabulacji]Opis1[%komentarz1] (jedna linijka) # [[jedna lub wiecej tabulacji]Opis2[%komentarz2] # ... # [[jedna lub wiecej tabulacji]OpisN[%komentarzN] # - Odnośniki miedzy znaki `!' (patrz `to debug') # - Komentarz za znakiem `%' # - Czasowniki poprzedzamy `to' acknowledgments podziekowania % czesto wypada z głowy additionaly dodatkowo % podstawowe znaczenie poza tym % czesto brzmi du?o lepiej ni? `dodatkowo' adjustment nastawienie alignment wyrównanie assertion zapewnienie authentication uwierzytelnianie autentykacja % troche slangowo authorization autoryzacja backdoor tylne wyjście background tło backing store buforowanie ekranu % przez serwer w X Window System backslash znak lewego ukośnika bandwidth szerokość pasma bit bit block device urządzenie blokowe % np. dysk twardy bold pogrubienie wytłuszczenie bookmark zakładka % szczególnie kontekst edytorów, itp. boot loader startowy program ładujący % (c) PTM boot sector sektor startowy border ramka brace nawias klamrowy bracket nawias kwadratowy breakpoint punkt wstrzymania pułapka bridge most broadcast address adres rozgłoszeniowy % idąc za "TCP/IP Administracja sieci" C. Hunta busy waiting oczekiwanie aktywne % procesu na zdarzenie byte bajt bytecode kod bajtowy kod binarny cache bufor podreczny callback oddzwanianie capability zdolność mo?liwość % w niektórych wypadkach--wtedy jest to dobre stylistycznie carrige return powrót karetki carry przeniesienie % np. gdy 99+01=00 character device urządzenie znakowe % np. port RS232 charset zestaw znaków child process proces potomny cipher szyfr circuit switched network sieć z komutacją kanałów % tj. przy połączeniu, np. telefonicznym dostajemy własny kanał w centrali przeciwienstwo to sieć z komutacją pakietów click klikniecie mlaśniecie % wg Jana Bieleckiego cluster klaster % grupa obiektów, mających wspólną ceche zlepek colon dwukropek column kolumna command polecenie common wspólny powszechny compatible zgodny kompatybilny % w ostateczności :) complex number liczba zespolona compound zło?ony connection połączenie conse wagonik % (c) PTM: Lispowy dwurekord złożony z `car' i `cdr'. `Wagonik' jest próbą określenia funkcjonalności tej struktury. constraint ograniczenie convenience wygoda control sequences sekwencje sterujące control characters znaki sterujące control terminal terminal sterujący cooperative multitasking wielozadaniowość kooperatywna courtesy copy kopia grzecznościowa % czyli CC w nagłówkach listów custom obyczaj % podstawowe znaczenie własny % np. dostosowany do swoich potrzeb lub zwyczajów daemon demon datagram datagram DBMS DBMS % system zarządzania bazą danych (Database Management System) deadlock blokada % np. gdy dwa procesy nawzajem na siebie czekają (np. jeden na plik u?ywany przez drugi, a drugi na plik u?ywany przez pierwszy) debugger debugger % narzedzie wyłapywania błedów programu odpluskwiacz % slangowo, ale miłe dla ucha :-) default domyślny deferred odłożony delimiter ogranicznik separator demultiplexing rozdzielanie % za tłumaczeniem Stevensa, np. gdy UDP rozdziela pakiety z interfejsu na poszczególnych użytkowników deprecated przestarzały design projekt wykonczenie % (PTM) np. `motif-like design' wzór desired oczekiwany desktop pulpit dumb terminal terminal uproszczony % propozycja Kloczka diff file plik ró?nicowy % wynik u?ycia komendy diff(1) differential ró?niczka % matematycznie zró?nicowany digraph dwuznak discrepency sprzeczność dot kropka DPMS DPMS % (Display Power Management Signalling) driver sterownik edition edycja efficiency wydajność elaboration opracowanie embedded osadzony encryption szyfrowanie end to end obsługa bezpośrednia engine mechanizm % spotkane w słowniku Adama Podstawczynskiego, całkiem zreczne motor % spotykane w praktyce silnik % spotykane w praktyce enumeration wyliczenie envelope kopertowy % np. Sender w poczcie jest adresem kopertowym environment środowisko escape seqences sekwencje specjalne escape characters znaki specjalne escaped cytowany % zazwyczaj, np. `\ ' to cytowana spacja even parity dopełnianie bajtu do parzystej liczby jedynek exception wyjątek exchanger wymiennik % np. wymiennik poczty (MX) exclusive wyłączny explicit jawny expression wyra?enie extension rozszerzenie filehandle uchwyt (deskryptor) pliku filesystem system plików firewall zapora ogniowa % średnio popularne określenie... firewall % raczej slangowo flexible elastyczny floating point zmiennoprzecinkowy font czcionka font % są sprzeczne głosy co do tego czy jest to forma poprawna :) foreground pierwszy plan forwarded message wiadomość przelotowa % warto, co by sie przyjeło :) forwarding przekazywanie forwardowanie % slang frame ramka frontend interfejs full duplex transmisja dwukierunkowa gateway bramka brama generic zwykły podstawowy glitch krótkie zakłócenie glyph glif % np. matryca znaku half duplex transmisja naprzemienna handler procedura obsługi handshake programowe/sprzetowe potwierdzenie pakiet powitalny negocjacji protokołu % w dużej cześci wypadków hardcopy terminal terminal hardcopy % terminal z możliwością drukowania hexadecimal szesnastkowy highlight podświetlenie hop by hop obsługa tranzytowa horizontal poziomy host stacja sieciowa host % slangowo, lecz akceptowalnie hyphenation dzielenie wyrazów IDE IDE % Integrated Development Environment idleness bezczynność image obraz % nie tylko w sensie dosłownym, lecz równie? np. kernel image, module image, itp. implementation implementacja implicit niejawny inch cal individual konkretny poszczególny interface interfejs miedzymordzie % fama głosi, ?e dawno temu było to powa?ne okrePlenie :) inode iwezeł inheritance dziedziczenie integral całka % matematycznie integralny interlaced z przeplotem interrupt przerwanie interrupt character znak przerwania intersection przekrój % zbioru matematycznego cześć wspólna invalid nieprawidłowy italic kursywa item element pozycja job zadanie % czesto w terminologii komputerowej praca % spotykane w tłumaczeniach ksią?kowych jumper zworka kernel jądro keyword słowo kluczowe largery w dużym stopniu w wiekszości latency zwłoka layer warstwa layout rozmieszczenie level poziom line linia wiersz % czesto ładniej brzmi line discipline dyscyplina linii % określenie z newsów, pcp protokół obsługi % np. protokół obsługi terminala - terminal line discipline protokół obsługi linii link dowiązanie % w systemie plików odnośnik % np. w HTML listed wyszczególniony wyświetlony wylistowany % slangowo literal literał % określenie Jana Bieleckiego literalnie % określenie Jana Bieleckiego leading wiodący prowadzący poprzedzający loader ładowarka % np. module loader, itp. [(c) PTM] loadable module moduł dynamiczny % (c) PTM local area network sieć lokalna % czyli LAN lock file plik blokujący logging raportowanie rejestrowanie logowanie % raczej slangowo login shell powłoka zgłoszeniowa % ze Stevensa lvalue lwartość % określenie Jana Bieleckiego mail list wiadomość poczta mailbox skrzynka pocztowa mailing list lista dyskusyjna major device number du?y (majorowy) numer urządzenia manual podrecznik man page strona podrecznika systemowego strona podrecznika man master nadrzedny % np. dysk match dopasowanie meta meta minor device number mały (minorowy) numer urządzenia mode tryb stan prawa % czasem multicast address adres grupowy multiplexing zwielokrotnianie % za tłumaczeniem Stevensa, np. gdy przez jedną karte sieciową lecą ró?ne protokoły sieciowe multitasking wielozadaniowy mutual wzajemny name server serwer nazw DNS % Domain Name Server name space przestrzen nazw przestrzen adresowa named pipe potok nazwany łącze nazwane nested zagnie?d?ony newline nowa linia newsgroup grupa dyskusyjna notation notacja novice początkujący occurence wystąpienie % w sensie (kolejnego) pojawienia octal ósemkowy odd parity dopełnianie bajtu do nieparzystej liczby jedynek ordered uporządkowany zamówiony OSI OSI % Open Systems Interconnection--model teoretyczny sieci packet switched network sieć z komutacją pakietów % na jednej linii biegną fragmentowane pakiety ró?nych klientów parent process proces macierzysty parity parzystość parity bit bit parzystości passphrase fraza kodująca % u?ywane do blokowania ju? istniejącego klucza/hasła hasło % rzadziej patch łata path ścieżka % np. ście?ka dostepu pattern wzorzec permissions uprawnienia pid identyfikator procesu pid pipe łącze komunikacyjne potok pipeline potok pixel piksel policy polityka polling odpytywanie preemptive multitasking wielozadaniowość z wywłaszczaniem prefix przedrostek process proces prompt znak zachety provider dostawca PSTN PSTN % Public Switched Telephone Network public key ring pek kluczy publicznych % w PGP query zapytanie queue kolejka quit character znak zakonczenia race condition sytuacja wyścigów RAD RAD % Rapid Application Development rational liczba wymierna raw surowy read ahead czytanie z wyprzedzeniem % czyli buforowanie odczytu receiver odbiorca recursive rekurencyjny recursion rekurencja redirection przekierowanie przeadresowanie reentrant wielobie?ny reference referencja % ogólne pojecie odniesienie % czasem brzmi to bardziej polsko register rejestr relay retransmiter % np. retransmiter poczty :-) release wydanie % np. w System V release 4 relocation relokacja % w konsolidatorze polega na przyznawanie adresów czasu działania poszczególnym sekcjom kodu remaining pozostały remote zdalny repeater przeka 1/4nik replacement zastepowanie request ?ądanie resolution rozdzielczość restricted ograniczony zastrze?ony restricted shell powłoka okrojona rotating obrotowy % np. rotating dash w mc migrujący % np. migrujące pliki z logami route trasa marszruta router router % niestety, przyjeło sie ju? w jezyku... row wiersz sample przykład próbka scathed uszkodzony scheduler planista % za tłumaczeniem Listera, Eageta "Wprowadzenie do systemów operacyjnych" scheduling policy polityka harmonogramowa % przydzielania zadanim czasu prcoesora polityka zadaniowa scope zakres zawe?enie screen saver wygaszacz ekranu SCSI SCSI % Small Computer System Interface semaphore semafor semicolon średnik server serwer service usługa shared memory pamieć dzielona shell powłoka site witryna % w wypadku WWW host % czasem jest to równowa?ne okolica sieciowa % eksperymentalna propozycja tłumaczenia oryginalnej nazwy `site' slave podległy % np. dysk slash ukośnik socket gniazdo stack stos standout wyró?niony start character znak rozpoczecia % znak kontrolny, wznawiający transmisje statement instrukcja stop character znak stopu % znak kontrolny, zatrzymujący transmisje stream strumien string łancuch (znaków) napis string % niezalecane, slang subscript indeks dolny subsequent dalszy pó 1/4niejszy kolejny suffix przyrostek summary zestawienie podsumowanie wnioski % w sensie podsumującym superscript indeks górny superuser superu?ytkownik administrator % wersja zalecana przez Kloczka ;) swap file plik wymiany swap partition partycja wymiany switch przełącznik % urządzenie zarządzające przełączaniem sieci system call wywołanie systemowe tab tabulacja tab-stop tabulator tag znacznik template szablon % np. w C++ theme motyw threshold próg throttled stłumiony tick znak kontrolny ptaszek tykniecie timeout czas oczekiwania czas opó 1/4nienia time stamp pieczątka czasowa % (c) PTM to accept przyjmować to amend poprawiae to append dokleją to attach przyłączyae to attempt próbową to bind związą % np. wartość z symbolem zmiennej to concatenate łączyae konkatenową % z pogranicza slangu, ale troche ściślejsze to customize dostosową to debug pracową z !debugger!em odpluskwią % slang odrobaczą % slang to decrypt rozszyfrową to descend schodziae to design przeznaczą zaprojektową to detach odłączyae % w terminologii uniksowej, odłączyae od terminala i przejść w tło to download pobierą to edit edytową % w kontekście tekstu modyfikową % w kontekście innych rzeczy to encrypt szyfrową to establish zestawiae ustanowiae to evaluate ocenią analizową % w praktyce to słowo jest trafniejsze w tłumaczeniach, np. "to evaluate an expression" to execute wykoną wywołą to flush opró?niae to follow nastepową % np. "a follows b"--"a nastepuje po b" to force wymusiae zmusiae to fork rozwidliae % w odniesieniu do funkcji fork(2)--rozwidliae proces; rozwidliae sie w proces potomny, itp. to idle pró?nową to impede hamową utrudnią to interface łączyae sprzegą pośredniczyae to involve anga?ową to imply wymuszą to join przyłączą dołączą łączyae % ale coś do czegoś co ju? istnieje - patrz te? 'to merge' to kill zabiae % nie 'usunąae', gdy? istnieją inne sygnały ni? SIGSTOP/SIGKILL ubiae % bardziej slangowo, lecz wcią? dobrze to link konsolidową linkową % slangowo łączyae % spają fragmenty czegoś w całość to list wyszczególnią umieszczeae na liście wypisywą listową % slangowo to lock zajmową blokową to maintain pielegnową obsługiwą % np. to maintain a network--obsługiwą sieae (jako administrator) to match dopasową odpowiadą % odpowiadą czemuś to merge spają łączyae % ale dwie osobne cześci w jedną - patrz te? 'to join' to mingle mieszą to mount montową to overload przecią?yae to override przesłoniae przecią?yae % mieae pierwszenstwo to overstrike nadstukiwą to overwrite nadpisą to parse analizową składnie to permit zezwoliae to preempt wywłaszczą to process przetwarzą to receive odbierą to refresh odświeżą to release zwolniae wypuścić to replace zastąpiae to restore odtworzyae to resume wznowiae to retain zachowywą to schedule przydzielą zasoby % jądro obsługując liste zadan decyduje, który proces mo?e aktualnie korzystą ze sprzetu przełączą zadania % mo?e mniej precyzyjne, ale ładniejsze :) planową % ksią?kowo :) to search przeszukiwą poszukiwą szuką to specify określić podą to spool buforową % np. wydruki w kolejce składową odkładą przetrzymywą to start rozpocząae uruchomiae % np. program to supply dostarczą to support obsługiwą wspierą to suppress powstrzymywą % np. "supress this behaviour"--"powstrzymaj to zachowanie" to swap wymienią % jedno na drugie to toggle przełączą to trace śledzić to trigger pociągą wywoływą to tune dostroiae to undo cofnąae update odświeżać aktualizować to work around przeciwdziałać % zazwyczaj chodzi o jakieś usterki w programach token żeton token cecha % np. jakiegoś ciągu znacznik toolkit zestaw narzedzi total całkowity ogółem truncation obcinanie tuple krotka % np. para, trójka, czwórka, itd. unary jednoargumentowy union unia % struktura w jezykach programowania suma % w matematycznej teorii zbiorów unix domain dziedzina uniksa % nale?ą tu specyficzne protokoły valid prawidłowy odpowiedni variable zmienna verbatim dosłownie verbose gadatliwy % np. gadatliwy tryb działania wymowny % niby bardziej poprawne, ale mniej zrozumiałe ;) vertical pionowy vi-like vi-podobne % polecam u?ywą tej postaci do innych -like równie?. violation naruszenie pogwałcenie % ale nie kobiety ;> visual wizualny dostep do grafiki % w X Window System jest to struktura danych, określająca takie rzeczy, jak np. głebia kolorów whitespace biała spacja wide area network sieć rozległa % czyli WAN wildcard maska % tj. znaki *, ?, etc. joker % tj. znaki *, ?, etc. window manager menedżer okien % tj. fvwm, afterstep, itp. workstation stacja robocza write behind pisanie z opóźnieniem % czyli buforowanie zapisu zombie process proces duch